Την περίοδο του μαζικού και πρωτοφανούς σε έκταση, για τα παγκόσμια δεδομένα, ξεριζωμού εκατομμυρίων ανθρώπων από τις εστίες τους στην εμπόλεμη Συρία και αλλού, θεωρούμε πολύ σημαντική μια αναφορά στο θέμα των όρων που χρησιμοποιούνται, σε ευρύτερο κοινωνικό αλλά και σε ειδικότερο εκπαιδευτικό επίπεδο, για να περιγράψουν αυτούς τους ανθρώπους. Ακούμε ότι «…πάνω από 10.000 μετανάστες εγκατέλειψαν το νησί» ή ότι το κλίμα είναι εκρηκτικό «με τους μετανάστες» και πολλές παρόμοιες δηλώσεις/θέσεις. Αν και τα πολλαπλά θέματα της διαχείρισης μιας πρωτοφανούς ανθρωπιστικής/ανθρώπινης κρίσης είναι πολλά και ιδιαίτερα σύνθετα και επείγοντα, θα σταθούμε λίγο στις λέξεις που μετατρέπονται σε εργαλεία προβολής και εκμετάλλευσης ενός ιδιαίτερα ευαίσθητου ζητήματος.
Το 2015 έκανε την είσοδό του με μία πρωτοφανή, για τα δυτικά πρότυπα, τρομοκρατικήεπίθεση εναντίον της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας. H επίθεση εναντίον του γαλλικούπεριοδικού Charlie Hebdo, πέρα από την ουσία της, που έχει να κάνει με την άκριτη βία καιτον χαμό ανθρώπινων ζωών, πυροδότησε και διάφορες συζητήσεις σχετικά με το Ισλάμ καιτην ενδεχόμενη σύνδεσή του με την τρομοκρατία, αλλά έφερε, παράλληλα, στο προσκήνιο ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση και τη σύγκρουση διαφορετικών κόσμων καικοσμοθεωριών.
To Πολύδρομο, μέσα από το 7ο τεύχος, επιχειρεί να προβάλει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων που αφορούν το πέρασμα από τη γλώσσα και τις γλώσσες στη ‘’διαγλωσσικότητα’’, θέτοντας υπό αμφισβήτηση, για άλλη μια φορά, τα όρια ανάμεσα στις γλώσσες και δίνοντας τον πρώτο λόγο στις κοινότητες των εκπαιδευτικών, των γονέων και των παιδιών που συμμετέχουν στη δημιουργική διαδικασία της επικοινωνίας μέσα από τη συνάντηση των γλωσσών και των πολιτισμών. Aφετηρία του προβληματισμού μας αποτελεί η έννοια του ‘translanguaging’ ή της ‘’διαγλωσσικότητας’’, όπως επιλέγουμε να αποδίδουμε τον όρο στα ελληνικά, με τις διαστάσεις που του δίνει η Ofelia Garcia (2009).
Σε ένα Γυμνάσιο ένα παιδί τσιγγάνικης καταγωγής συνάντησε κάποιον εκπαιδευτικό που του έδειξε έναν λόγο για τον οποίο το ελληνικό σχολείο ήταν χώρος στον οποίο μπορεί να ανήκει και αυτό. Ο εκπαιδευτικός αυτός δεν γνώριζε τη σημασία της πρώτης γλώσσας του παιδιού για την εκμάθηση της δεύτερης, ούτε και τη θεωρία του Jim Cummins. Συνειδητοποίησε όμως...
Το 5o τεύχος του περιοδικού Πολύδρομο είναι το πρώτο που κυκλοφορεί μετά το 1ο Διεθνές Συνέδριο «Σταυροδρόμι γλωσσών και πολιτισμών: μαθαίνοντας εκτός σχολείου», που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλη του 2011 στην Παιδαγωγική Σχολή του Α.Π.Θ. Η ομάδα «Πολύδρομο» εξ ορισμού παραπέμπει σε «σταυροδρόμι» ή, με άλλα λόγια, σε συνάντηση και τομή γλωσσών, πολιτισμών και ταυτοτήτων.
Η διγλωσσία δεν είναι «μόδα»
Το τέταρτο τεύχος του Πολύδρομου κάνει την εμφάνισή του μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανακατατάξεων στον χώρο της ελληνικής εκπαίδευσης και κοινωνίας αλλά και μέσα σε ένα ιδιαίτερα ‘βαρύ’ κλίμα πάνω στα ζητήματα της μετανάστευσης, τα οποία συνδέονται ποικιλοτρόπως με την εκπαίδευση, τη γλωσσική διατήρηση ή μετατόπιση, αλλά και τη διγλωσσία και τον πολυπολιτισμό στην ελληνική κοινωνία και γενικότερα.
Το τρίτο Πολύδρομο κυκλοφορεί μέσα σε ένα ιδιαίτερα σύνθετο κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο, όπου όλοι και όλες μας στην Ελλάδα, λόγω των οικονομικών συνθηκών, αναρωτιόμαστε για το άμεσο και απώτερο μέλλον της χώρας μας. Αυτή η νέα τάξη πραγμάτων μας καλεί να επαναπροσδιορίσουμε, τόσο για τους άλλους, όσο και για εμάς, κάποιες έννοιες όπως ‘μετανάστευση’, ‘διαφορετικότητα’, ‘αποκλεισμός’, ‘εκπαίδευση’ και ‘ταυτότητα’.
Σας καλωσορίζουμε στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού «Πολύδρομο» που έχει ήδη κερδίσει την υποστήριξη αρκετών συνδρομητών/τριών, σε Ελλάδα, Κύπρο, αλλά και Αγγλία, Δανία και Αυστραλία. Ευχαριστούμε θερμά τόσο τους συνδρομητές/τριές μας, όσο και τα μέλη της ομάδας μας, που ευχόμαστε να αυξάνονται σταδιακά, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να πραγματοποιούμε τους στόχους μας, τόσο στον χώρο της εκπαίδευσης, όσο και γενικότερα. Η επικοινωνία ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά αποτελεί για μας σημαντικό ζητούμενο και σκοπό των περιοδικών μας τευχών. Ειδικότερα στα περιβάλλοντα της επαφής των γλωσσών η επικοινωνία, πέρα από συγκεκριμένες γλωσσικές δομές, είναι αυτή που καταλαμβάνει κεντρική θέση.
Το «Πολύδρομο» ξεκίνησε από μια ανάγκη να συγκεράσουμε τα ακαδημαϊκά ενδιαφέροντα με τις προσωπικές μας ανάγκες και επιθυμίες, αλλά και από την ανάγκη όσων συμμετέχουμε να επικοινωνούμε συστηματικά για τα θέματα που αφορούν τη διγλωσσία και τον πολυπολιτισμό με την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς και με γονείς που ενδιαφέρονται και αποζητούν απαντήσεις σε ποικίλα σχετικά ερωτήματα-θέματα που τους απασχολούν.
